Ghi chú của ông Ngô Đức Thịnh về các ngành cụ Riệm , cụ cố Năm và cụ Tíu

Đến đây cần bàn thêm mấy chi họ ghép cho có tình có lý nhằm duy trì tình cảm họ hàng đã có từ lâu do các cụ tổ tiên trước đây đã gây dựng nên. Trước hết xin phán đoán ngành cụ Riệm.

Ngành cụ Riệm:

Theo các cụ truyền miệng lại, thì cụ Riệm vốn người họ NGÔ ở Trà Lũ xuống nhập họ NGÔ Kiên Trung. Trà Lũ là địa bàn dòng tộc họ NGÔ Nam Điền, An Cư, phải chăng đây là con cháu cụ Ngô Trí Công ngành họ Ngô gốc cũ của họ NGÔ Kiên Trung ? Dù sao thì cụ Riệm cũng đã được họ Ngô ta cùng thời xếp cụ bằng vai cụ tổng Mão, do vậy mới xếp cụ Riệm là em út . Ta là con cháu phải tuân theo sự sắp xếp của cha ông tổ cố và sắp xếp các con cụ Riệm bằng vai các cụ là con cụ tổng Mão như trước đến nay đã làm.

Ngành cụ cố Năm:

Trường hợp thứ hai là ngành cụ Khẩn là chắt cụ cố Năm. cụ cố Năm vốn họ Vũ người Nghĩa Xá; thời đó cụ Năm đi lương lại sang tòng giáo và nhập họ NGÔ. Vào thời này, Công giáo phát triển mạnh được sự bảo trợ của chính quyền đương thời nên số người tòng giáo tăng lên rất nhanh, một lý do nữa là cụ tổng Mão lúc đó làm chánh tổng Kiên Trung có uy tín và thanh thế lớn; các cụ kể rằng quan huyện mới về biết uy tín của cụ tổng đã phải thân hành xuống thăm cụ trước rồi mới mời cụ tổng lên huyện làm việc. Đối với dân trong xã, trong tổng, đều kính nể về đức tính ngay thẳng và liêm khiết của cụ, tính độ lượng khoan dung đối với người có lầm lỗi khiến kẻ có tội biết ơn và hối cải như sự tích người bóc trộm vỏ sắn thuyền, sự tích ông lý trưởng Thanh Quang, thụt quỹ được cụ tìm cách cứu thoát tù, chính vì vậy cụ cố Năm đã dốc lòng theo đạo giáo và cho một con là cụ Mưu đi tu đỗ linh mục.

Ngành cụ Tíu:

Trường hợp thứ ba là ngành cụ Tíu, theo như cụ Điều là kế thất cụ tổng Mão kể, thì cụ Tíu cũng gốc họ Ngô ở Trà lũ xuống được cụ tổng nhận làm người giúp việc và thu xếp cho lấy người con gái họ Ngô, vì vậy cụ Tíu đã được coi như người nhà, đi dâu thày trò cũng có nhau. Chính cuộc sống tình nghĩa ấy, đã có lần cụ Tíu phát hiện có kẻ âm mưu ám hại cụ tổng Mão vì lý do tranh dành địa vị, đã được cụ Tíu báo trước để cụ tổng Mão thoát nạn. Tình nghĩa ấy đã được gìn giữ mãi đến ngày nay.